Çayın En Pahalı Hali: Beyaz Çay

• Burcu Gökçınar
• 03 Mayıs, 2024
• 90 Kişi Görüntüledi

Çayın, Türk kültüründe geçmişten günümüze gelen geleneksel bir içecek olduğunu hepimiz biliyoruzdur. Kahvaltıların vazgeçilmezi siyah çay ve diyet yapmak isteyenlerin değerlisi yeşil çayın yanı sıra doğada yetişen birçok çay türü bulunmaktadır. Bunların başında belki de daha önce hiç duymadığınız beyaz çay gelir.

Beyaz Çay Nedir?

Çay, Latince adıyla "Camellia Sinensis" olarak bilinen çay bitkisinin genç yapraklarından ve tomurcuklarından elde edilir. Beyaz çay da her ne kadar farklı bir çay türü gibi görünse de aslında aynı bitkinin yapraklarının henüz olgunlaşmadan önce toplandığı halidir. “Beyaz çay” ismi, beyaz çayın üretiminde kullanılan, açılmamış yaprak tomurcuğunun tüycüklerinden kaynaklanan gümüşi renkten dolayı verilmiş bir sıfattır.[1]

Beyaz çay diğer çaylara göre pahalı bir çaydır. Çünkü henüz açılmamış taze çay yaprağı tomurcuklarının toplanabilmesi çokça işçilik gerektirmektedir. Bu durumda maliyeti artırmaktadır.

5-6 kg taze yaş çay yaprak tomurcuğundan ancak 1 kg beyaz çay üretimi gerçekleşir. [2]

Dünyanın en iyi beyaz çayı, Çin’in Fujian bölgesinde yetişir. İğne görünümlü ve gümüşi renkli olan beyaz çay şu koşullarda yetiştirilir:

• Beyaz çay kaliteli olması için ilkbaharda toplanan tomurcuklardan elde edilir.
• Yağmurlu veya toprağın donmuş olduğu günlerde hasat yapılmaz. Yani yağış miktarı az ve hafif soğuk iklimlerde en iyi şekilde büyür.
• Rüzgâr, hasat ya da böcek sebebiyle zarar görmüş yapraklar toplanmaz.

Bu kadar özel koşulu olan beyaz çayın insan sağlığı üzerine etkilerinin neler olduğunu da merak ediyorsunuzdur.

Beyaz Çayın Sağlık Üzerine Etkileri

1. Sağlık için birbirinden farklı özellikleri ve faydaları olan çaylardan biri de beyaz çaydır. Beyaz çay, polifenollerinin çoğunu, özellikle kateşinleri yüksek oranda bulundurmasından dolayı kanserle mücadelede güçlü etkilere sahiptir.[3] (Kateşinler, antioksidan özellikler açısından zengin ana polifenolik bileşiklerdir.)
2. Antioksidan kaynağı olarak güçlü bir çay olan beyaz çay hem bağışıklık sistemine hem de cilt sağlığına iyi geldiği düşünülüyor.
3. Beyaz çay ve yeşil çayın antimutajenik etkisinin Salmonella üzerinde denenerek analiz edildiği karşılaştırmalı bir çalışmada beyaz çayın mutajenez oluşumuna karşı korumada önemli bir etkisinin olduğu da belirlenmiştir [4].

Beyaz çay, siyah çaya oranla daha az işlem gördüğü için kafein miktarı daha azdır. Fakat az miktarda kafein bulunsa bile tüketim miktarında dikkatli olunmalıdır. Aksi halde fazla kafeine bağlı olarak sağlık sorunları yaşayabilirsiniz.

Beyaz Çayın Diğer Çaylardan Farkları Ne?

• Camellia sinensis bitkisinden elde edilen siyah, yeşil ve beyaz çaylar güçlü antioksidan ve antimikrobiyal etkileri olmasına rağmen aralarında yaş çay yaprağı ve yaprakların işlenme tekniğine göre farklılıklar bulunmaktadır. Bu yüzden siyah, yeşil ve beyaz çay gibi farklı isimlendirilmektedirler. Bir başka fark ise siyah çay tüm dünyada tüketilirken, yeşil ve beyaz çay çoğunlukla Asya'da tüketilmektedir.
• Yeşil çay, çay yapraklarının ısıl işlem, kıvırma ve kurutulmasıyla üretilmekte iken siyah çay da soldurma, kıvırma, oksidasyon ve kurutma işlemleri uygulanmaktadır. En az işleme tabi tutulan beyaz çay üretiminde ise soldurma ve fırında kurutma prosesi uygulanmaktadır. Günümüzde hala eski usul olan güneşte kurutma işlemi de yapılmaktadır.
• Beyaz çayın P, K, Mg, Cu ve Zn içeriği yeşil ve siyah çaylardan, buna karşılık yeşil çayın Ca ve Fe içeriği beyaz ve siyah çaylardan daha yüksektir. [5]

KAYNAKÇA

[1]   Mao, J.T. (2013). White Tea: The Plants, Processing, Manufacturing, and Potential Health Benefits. In: Tea in Health and Disease Prevention, Edited by V.R. Preedy, London, England, 33-40p.

[2]   Salman, S., Torun, M., Özdemir, F. (2015). Aynı bitkiden lezzeti farklı çaylar. Drinktech Dergisi, 90, 74-78.

[3]   Jiang, H.Y. (2009). White Tea-Its Manufacture, Chemistry, and Health Effects. In: Tea and Tea Products: Chemistry and Health-Promoting Properties, Edited by F. Shahidi, USA, 17-30p.

[4]   Santana-Rios, G., Orner, G.A., Amantana, A., Provost, C., Wu, S.Y., Dashwood, R.H. (2001). Potent antimutagenic activity of white tea in comparison with green tea in the Salmonella assay. Mutation Research/Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis, 495(1–2), 61-74.

[5]   Akbulut, A., Kara, Ş.M., & Özcan, A. (2020). Siyah, yeşil ve beyaz çayların kalite kriterleri, mineral içerikleri, antioksidan ve antimikrobiyal aktivite yönünden karşılaştırılması. Akademik Ziraat Dergisi, 9(2), 279-288.

Somavanshi et al.(2021).A Review on the Antioxidant and Antiaging Properties of White Tea .

• beyaz çay
• tomurcuk
• çay