Domates Tüketmek İçin Bir Sebep Daha: Likopen
Domates, Solanum lycopersium familyasına ait bir bitki türüdür. Botanik açıdan bakıldığında meyve olmasına rağmen sebze gibi hazırlanıp tüketilmektedir. Beslenmemizde oldukça önemli olan C ve K vitamini, potasyum ve likopence zengindir.
Likopen, domateste en yaygın bulunan kırmızı renge sahip karotenoidlerden birisidir. Karotenoidler, bitkilerde ve bazı mikroorganizmalarda bulunan renk pigmentleridir. Yapıları gereğince antioksidan etki göstererek bağışıklık sistemini güçlendirirler. Domateste bol miktarda bulunmasına rağmen greyfurt, karpuz, kuşburnu gibi diğer kırmızı meyvelerde de bulunmaktadır.
Pişmiş Domatesin Likopeni Daha mı Fazla?
Vücutta likopen alımını arttırmak için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar mevcuttur. Bunlardan birisi gıdaları tüketirken dikkat edilmesi gereken faktörlerden olan pişirmedir. Pişirme yöntemine bağlı olarak vitamin,mineral ve yararlı bileşiklerin alımını kolaylaşabilmektedir. Taze ve pişmiş domateste bulunan likopen oranlarını kıyasladığımızada pişmiş domateste daha fazla likopen bulunmaktadır.
Taze domateste likopen protein ve liften oluşmuş bir yapının içinde tutulmaktadır. Pişmiş domateste ise ısınında etkisi ile likopen bu yapıdan serbest kalmaktadır. Bu durum pişmiş domatesin likopen içeriğinin yüksek olmasına neden olmaktadır. Buna ek olarak daha kırmızı domateslerin içerisinde daha fazla likopen bulunduğu söyenebilmektedir. Likopen yağda çözünebilen yapıya sahiptir. Bu sebeple likopence zengin gıdaları yağ ile karıştırmak vücut tarafından emilimini kolaylaştırmaktadır.
KES DOĞRA PARÇALA TAKTİĞİ
Likopen, bitki içerisinde var olan liflere bağlı şekilde bulunmaktadır. Bu nedenle domates ve likopen içeren diğer gıdaları kesmek ,parçalamak ve püre haline getirmek likopenin lifli yapıdan salınmasına yardımcı olmaktadır. Kesme, doğrama veya püre haline getirme gibi işlemlerin bu etkisinden dolayı domates sosu ,domates püresi ve domates suyu gibi işlenmiş ürünlerde likopen oranı daha fazladır.
Günlük Alım Miktarı
Günlük likopen alımının 30mg olmasının güvenli olduğu kanıtlanmıştır. Buna rağmen likopenin günlük alım miktarı ile ilgili spesifik bir bilgi yoktur.
LİKOPENİN KULLANIM ALANLARI
Doğada yaygın bulunan likopenin farklı kullanım alanları bulunmaktadır. Bunlar:
- Gıda endüstrisinde gıda boyası olarak
- Kozmetik sektöründe UV ışınlarına koruyucu olarak
- İlaç sektöründe bazı ilaçların yapımında kullanılabilmektedir.
Likopen Nasıl Elde Edilir?
Günümüzde likopen elde etmek için genellikle çözücü ekstrasyonu yöntemi kullanılmaktadır. Geleneksel ekstraksiyon yöntemleri için daha fazla zamana ve çözücüye ihtiyaç duyulmaktadır.Bu nedenle likopenin ekstrasyonu için bazı yeni tekniklere ihtiyaç duyulmaktadır. Ultrason destekli, mikrodalga destekli ve süperkritik çözücü ekstrasyon yöntemleri hızlı ve etkilidirler.
Likopen Tüketimi Kanseri Azaltıyor mu?
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'ne (FDA) göre kısıtlı bilimsel veriler göre domates ve domates bazlı ürünlerin haftalık düzenli kullanımı prostat ve yumurtalık kanseri riskini azaltabilmektedir.Ancak yapılan çalışmalar yetersizdir. Bu nedenle likopen hakkında bilgiler yeterli değildir.Bu nedenlerden dolayı FDA, domates ve ürünlerinin hangi miktarda alındığında kanser riskini azaltabileceğine dair bilimsel kanıta sahip değildir.
Yorumlar
Yorum Yaz