Gıda sektöründe kalite ve güvenlik, her geçen gün daha da önem kazanıyor. Özellikle uluslararası standartlar, denetimler ve sertifikasyon süreçleri, firmaların ticarette ayakta kalabilmesi için vazgeçilmez olarak kabul edilmektedir. Biz de bu konuları en iyi bilen isimlerden biriyle, 23 yıllık sektör deneyimiyle denetim ve eğitim alanında uzmanlaşmış Gıda Yüksek Mühendisi Sibel Taşhan Yurtseven ile keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Sonuç olarak, kariyer yolculuğundan sertifikasyon süreçlerine, genç meslektaşlara tavsiyelerinden eğitmen seçerken dikkat edilmesi gerekenlere kadar birçok konuyu masaya yatırdık.
Kariyerin Başlangıcı
🎤Batuhan İnanlar: Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? Bize kendinizden biraz bahseder misiniz?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Gıda Yüksek Mühendisiyim. Çukurova Üniversitesi mezunuyum. 23 yıldır sektördeyim. Mezuniyetten sonra kalite alanında çalışmaya başladım. İlk iki yılım üretim ve kalite vardiya amirliğiyle geçti. Ardından Tesco Türkiye’de denetim ve eğitimlerle tanıştım. Bu benim için dönüm noktası oldu. 8 yıl boyunca denetim ve eğitim yaptım. Şu anda da aktif denetçi ve eğitmen olarak devam ediyorum.
Denetçiliğe Geçiş Süreci
🎤Batuhan İnanlar: Şu anda da aktif olarak denetçilik yapıyorsunuz. Bu kariyer nasıl şekillendi, kısaca bahsedebilir misiniz?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Üniversitede aldığım HACCP eğitimi bana “Ben kaliteci olacağım” dedirtti. Mezuniyetten sonra sadece kalite üzerine iş aradım. Stajlarım da bu alandaydı. Denetçiliğe geçişim tesadüfen oldu. Çalışırken BRC sistemiyle tanıştım ve bu kariyerimin dönüm noktasıydı. İşimi severek yapıyorum çünkü inanıyorum ki sevdiğiniz işi yaptıkça değer üretebilirsiniz.
Firmaların Tercih Ettiği Sistemler
🎤Batuhan İnanlar: Firmalar en çok hangi kalite yönetim sistemini talep ediyor? Gerçekten uygulanıyor mu?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: En çok IFS, BRC ve FSSC talep ediliyor. Genelde müşteri talebiyle süreç başlar çünkü satış için bu belgeler şarttır. Başta ticari bir zorunluluk gibi görünse de bilinçli firmalar sistemi sahiplendikçe faydasını görmektedir. Böylece kalitesizlik maliyeti düşmekte, geri çağırmalar ve müşteri şikayetleri azalmaktadır. Sistem kültür haline gelir. Sadece “müşteri istediği için alıyorum” diyen firmalar ise minimumda kalır ve çoğu zaman geride kalır. Büyük ve ihracata çalışan firmalar için bu belgeler zorunludur. Artık habersiz denetimler de yapılıyor, dolayısıyla uyum sağlamak zorundalar.
Sertifika ve Katılım Belgesi
🎤Batuhan İnanlar: Katılım belgesi ile sertifika aynı şey midir? Geçerliliği nasıl anlaşılabilir?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Katılım belgeleri bireysel eğitimlerde verilir; sınav yoktur, eğitime eksiksiz katılım yeterlidir. Başarı sertifikası ise sınavlı eğitimlerde verilir ve üzerinde “başarıyla tamamlamıştır” ibaresi bulunmaktadır. Firmaların aldığı belgeler ise mutlaka akredite olmalıdır. Burada en önemli unsur eğitmenin yetkinliğidir. Eğitmenin bilgisi ve tecrübesi, belgenin değerini belirler.
Teori ve Pratik
🎤Gizem Çelik: Üniversitelerde HACCP ve kalite yönetim sistemleri anlatılıyor. Mezuniyet sonrası tekrar eğitim almak gerekli mi?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Teorik bilgi yeterli değil. Üniversitede temelini öğreniyoruz ama uygulama sahada öğrenilmektedir. Uygunsuzluklarla baş edebilmek, denetim tecrübesi kazanmak iş hayatında olmaktadır. Bu nedenle mezuniyet sonrası uygulamalı eğitim ve deneyim şarttır.
Okulda temelini öğreniyoruz, meslek hayatında üzerine inşa ediyoruz.
Denetçilik Bir Meslek mi?
🎤Batuhan İnanlar: Kalite bölümü dışında çalışanlar belge almalı mı? Tüm belgeleri almak gerekli mi?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Sevdiğiniz alanı bulduğunuzda onda uzmanlaşmak en güzeli. Eğer “Ben kalitede uzmanlaşacağım” diyorsanız, eğitim ve belgeler kaçınılmazdır. Gençler bazen hemen “Hocam, denetçi olacağım” diyor. Ancak denetçiliğin kuralı, en az beş yıl üretim sahasında çalışmaktır. İki yıl deneyimi olan biri daha yolun başındadır; önce öğrenmesi, tecrübe kazanması gerekir. Denetçilik ve eğitmenlik başlı başına birer meslektir. Tıpkı üretim veya Ar-Ge gibi, bu da tam zamanlı yapılmaktadır. Yani üretimde çalışırken “birkaç gün de denetime gideyim” demekle olmaz. Denetçilik ciddi bir uzmanlık işidir.
Sertifika Enflasyonu
🎤Batuhan İnanlar: Son yıllarda sertifikaların çoğaldığını görüyoruz. Siz ne düşünüyorsunuz?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Çok fazla mezun var ve fark yaratmak için herkes sertifika alıyor. Ancak on tane sertifika almak fark yaratmıyor. Önemli olan eğitmenin kim olduğu ve yetkinliğidir. Ben artık sertifikaya değil, kişinin sahadaki tecrübesine ve teknik bilgisini nasıl kullandığına bakıyorum. Fark yaratan şey, nerede çalıştığı, nasıl yetiştiği ve neyi gerçekten yapabildiğidir.
Eğitim Seçerken Nelere Dikkat Etmeli?
🎤Batuhan İnanlar: Eğitim veya belge almadan önce nelere dikkat edilmelidir? Doğru tercih nasıl yapılmalıdır?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Eğitim kurumunun akreditasyonu ve eğitmenin yetkinliği çok önemlidir. Örneğin BRCGS onaylı eğitmenler BRC eğitimi verebilmektedir. IFS onaylı kurumları da IFS web sitesinden kontrol edebilirsiniz. Eğitmenin hangi kurumlara eğitim verdiğine de bakılmalıdır. Eğer global firmalara eğitim veriyorsa bu ciddi bir referanstır.
Denetçi Olmak İsteyenlere Tavsiyeler
🎤Batuhan İnanlar: : Denetçi olmak isteyen birisi nereden başlamalı? Nasıl özelliklere sahip olmalı?
👩🏻🔬Sibel Taşhan Yurtseven: Öncelikle İngilizce şart. Çünkü tüm kaynaklar ve sınavlar İngilizce. Ayrıca en az 5 yıl sektör tecrübesi gerekiyor. Bunun en az 2 yılı kalite, geri kalanı üretim tecrübesi olmalı. Kişisel olarak da seyahat etmeye, uzun raporlama süreçlerine ve sürekli öğrenmeye hazır olmalısınız. Denetçilik zordur; çok çalışmak, sürekli eğitim almak gerekir. Başlangıç için tedarikçi denetimlerinde tecrübe kazanmak faydalıdır. Zamanla pişip gerekli sınavları tamamladıktan sonra belgelendirme denetçiliğine geçilebilmektedir.
Değerli vaktiyle tecrübelerini bizlerle paylaşan Sibel Taşhan Yurtseven’e teşekkür ediyoruz. Hem genç meslektaşlarımıza hem de sektörde kendini geliştirmek isteyen tüm profesyonellere ışık tutacak bu söyleşinin, özellikle gıda güvenliği ve kalite yönetim sistemleri konusunda farkındalık yaratmasını diliyoruz.
Meraklısına;
“Beslenmenin tamamen kişiye özgün olması gerek.”| Dyt. Nurseda Erbaş
