Tarım ve Orman Bakanlığı, “Nar Ve Limondan Elde Edilen Bazı Ürünlere İlişkin Uygulama Kılavuzu” yayımladı. Daha önce yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinde yer alan “Nar ekşisine nar, nar
suyu ve/veya nar suyu konsantresi ve su dışında başka bir gıda bileşeni eklenemez. Nar ekşisi izlenimi
veren nar aromalı sos, nar sosu, narlı sos, nar ekşili sos, nar aromalı şurup ve nar ekşili şurup gibi
isimlerle nar ekşisi benzeri ürünler yurt içinde piyasaya arz edilemez.” ve “Limon suyu izlenimi
veren; limon aromalı sos, limon sosu, limonlu sos ve benzeri isimlerle limon suyu benzeri ürünler
yurt içinde piyasaya arz edilemez.” maddesine açıklama niteliğinde olan kılavuzda dikkat çekenler ise şu şekilde:
Nar ekşisi görünümünde tüketiciyi yanıltıcı olan ürünlerin üretimine ve satışına kesinlikle izin verilmemektedir. Bu kapsamda, aşağıdaki özelliklere sahip ürünler ne ad altında olursa olsun üretilip piyasaya sunulamaz ve etiketlerinde “nar” ifadesi veya görseli bulunamaz:
- Sadece su, glikoz/fruktoz şurubu (veya benzeri şeker türevleri), aroma vericiler, renklendiriciler ve diğer gıda katkı maddelerinden oluşan ürünler.
- Su, glikoz/fruktoz şurubu gibi şeker türevlerinin yanı sıra meyve/sebze konsantresi, püresi veya suyu içeren; fakat aroma vericiler ve renklendirici katkı maddeleri barındıran ürünler.
- Yukarıda sıralanan bileşenlerin tamamını ya da bir kısmını içermesine rağmen, nar ekşisi görünümü ve algısı yaratan diğer ürünler (alt satırlarda tanımlanan ürün grupları hariç).
Ayrıca, “nar aromalı sos”, “nar sosu”, “nar ekşili sos”, “nar aromalı şurup” gibi isimlerle üretilen ürünlerin satışına dair geçiş süresi sona ermiştir. Bu nedenle, bu tür ürünlerin artık piyasada bulunmasına izin verilmemektedir.
Nar ile üretilip üzerinde “nar” ifadesi ve görseli kullanılmasına izin verilen ürünler belirli kriterlere uygun olmalıdır. İşte bu ürünlerin detayları:
Nar İfadesi ve Görseli Kullanılabilecek Ürünler
- Nar Ekşisi:
- Sadece nar konsantresinden (gerekirse su ilavesiyle) ya da nar suyundan üretilen ürünlerdir.
- Bu ürünlerde herhangi bir gıda katkı maddesi veya aroma verici bulunmamalıdır.
- Ürün adı yalnızca “Nar Ekşisi” olarak kullanılabilir.
- Nar ve Diğer Meyve/Sebzelerle Üretilen Ürünler:
- Nar suyu/konsantresinin yanında başka meyve/sebze konsantresi, püresi veya suyu içeren ürünlerdir.
- Bu tür ürünler “Nar Ekşisi” olarak adlandırılamaz; örneğin, nar ve vişne içeren bir ürün “Nar ve Vişne Ekşisi” olarak isimlendirilmelidir.
- Etiketinde yalnızca bir meyve görseli değil, tüm bileşenlerin görselleri birlikte yer almalıdır.
- Gıda katkı maddesi ve aroma verici içermemelidir.
- Nar Ağırlıklı Çoklu Bileşen İçeren Ürünler:
- En yüksek oran nar içerikli olup; diğer meyve/sebze konsantreleri, baharatlar, bitkiler, hububatlar veya yenilebilir bileşenler de bulunabilir.
- Bu ürünler “Nar Ekşisi” olarak adlandırılamaz. Örneğin, nar, vişne ve kekik içeren bir ürün “Narlı Vişneli Kekikli Ekşi” olarak adlandırılabilir.
- Etiketinde yalnızca bir bileşenin görseli kullanılmaz, tüm bileşenlerin görselleri yer almalıdır.
- Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği kapsamında izin verilen katkı maddelerini içerebilir.
Çeşnili Soslar ve Benzeri Ürünler
- En Az %20 Meyve/Sebze Suyu İçeren Ürünler: İçeriğinde su, glukoz/fruktoz şurubu gibi şeker türevleri ile en az %20 oranında meyve/sebze suyu bulunan ürünler, “çiğ köfte sosu”, “çeşnili sos” veya “salata sosu” gibi kullanım amacına uygun adlarla piyasaya arz edilebilir.
- %20’nin Altında Meyve/Sebze Suyu İçeren Ürünler: Bu tür ürünler, çiğ köfte sosu, çeşnili sos, salata sosu gibi adlarla piyasaya sunulamaz.
- Bu ürünlerde aroma vericiler ve renklendiriciler kullanılamaz. Ancak teknolojik gereklilik durumunda, Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği kapsamında izin verilen diğer katkı maddeleri kullanılabilir. İçeriği en az %20 meyve/sebze suyu içermeyen ürünler (örneğin, “ekşi sos”, “ekşili sos”, “ekşimtırak sos” gibi isimler dahil), 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren piyasada bulunamaz.
Tüketiciyi Yanıltıcı Limon Ürünleri Üretimi ve Etiketi Yasaklanan Durumlar
Ambalaj, renk, kıvam veya sunumu itibarıyla limon suyu izlenimi vererek tüketiciyi yanıltabilecek ürünlerin üretimi ve üzerinde limon ifadesi veya görseli kullanımı yasaktır. Bu kapsamda:
- Sadece su, aroma verici, tatlandırıcı, renklendirici ve koruyucu gibi gıda katkı maddelerinden oluşan ürünler,
- Su, glukoz/fruktoz şurubu, aroma, renklendirici, koruyucu gibi katkı maddeleri içeren ürünler,
- İçeriğinde su, glukoz/fruktoz şurubu, limon aroma vericisi, limon suyu veya konsantresi bulunan ürünler yanıltıcı bulunarak piyasaya arz edilemez.
Ayrıca, bu tür ürünlerin tamamı yerine yalnızca bir kısmını içerse bile tüketiciyi limon suyu izlenimiyle yanıltan ürünler üretilmesi ve satışa sunulması yasaktır.
Limon İfadesi ve Görseli Kullanılabilecek Ürünler
Limon görseli ve ifadesi, yalnızca Türk Gıda Kodeksi Meyve Suyu ve Benzeri Ürünler Tebliği’ne uygun olarak üretilen limon ürünlerinde kullanılabilir. Bu tür ürünlerde:
- Limon meyvesinden elde edilen içerikler kullanılmalıdır.
- Ürün isimlendirmesi, Tebliğ’de belirtilen kurallara uygun olmalıdır.
- Teknolojik gereklilik halinde, Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği kapsamında izin verilen katkı maddeleri kullanılabilir.
Bu düzenlemeler, tüketicilerin yanıltılmasının önlenmesi ve gıda ürünlerinin doğru bilgilendirme ile piyasaya sunulmasını sağlamak amacıyla uygulanmaktadır.
Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Kılavuzu Güncellendi! Neler Değişti? – 1
