Gıda ve müzik insan davranışları ve duyguları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Müzik, ruh halimizi, davranışlarımı ve hatta yeme alışkanlıklarımızı etkileyebilme gücüne sahiptir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, müziğin ve gıdanın arasındaki ilişki araştırılmış ve dinlediğiniz müzikler ile yeme alışkanlıklarımızın nasıl birbirini etkilediğine bakılmıştır.
Müziğin Gıda Tüketimi Üzerindeki Etkisi
Müziğin, tükettiğimiz yiyecek miktarını arttırabildiğini biliyor muydunuz? Tahminimce kimse gittiği restoranda veya yemek yediği ortamda bulunan ses ve müziğe kulak asmamıştır. Halbuki dinlediğimiz ve maruz kaldığımız her sesin bizim yeme alışkanlığımızı etkileyebileceğini bilsek bence daha fazla dikkat ederiz. O halde ortam seslerinin ve müziğin bizim yeme alışkanlığımızı nasıl etkilediğine bakalım.
Yapılan araştırmalar doğrultusunda bir çok görüş bulunmaktadır.
–>Tiz sesler “tatlı” tatları daha iyi algılamamızı sağlar
Oxford Üniversitesi’nden Prof. Charles Spence araştırmalarında tiz seslerin ‘tatlı’ tatları daha güçlü algılamamızı sağladığını söylüyor.[1]
–>Tınılar beyindeki dopamin seviyesini etkiliyor
Patel, çalışmasında tınıların, seslerin ve melodilerin beyindeki dopamin miktarını etkilediğini söylüyor. Bununla birlikte yeme-içme davranışlarımızı değiştirebileceğini düşünüyor. [2]
–>Sessizlik yağlı yiyecekler yemeyi azaltıyor
South Florida Üniversitesi’nde araştırmalar yapan Dr. Dipayan Biswas, restoran, kafe ve mağaza ortamlarında yeme alışkanlıklarınızı değiştirmede müziğin gücünün kullanıldığını belirtiyor. Bununla birlikte araştırmalar desibel düzeyinin 55’ten düşük olduğu ortamlarda sağlıklı gıdalar sağlıksız gıdalara göre daha çok tercih edildiğini göstermiştir. Fakat sessiz bir ortamda desibelin 70’in üstüne çıkması durumunda stres oranı artacağından dolayı yağlı, tatlı ve tuzlu gıdalara yönelimin daha çok olduğu görülmüştür. [3]
Sonuç
Sonuç olarak, gıdanın dinlediğiniz müzikler ile ilişkisi ilginç ve karmaşık bir konudur. Müzik, yeme alışkanlıklarımızı, tükettiğimiz yiyecek miktarını ve yiyecek tercihlerimizi etkileyebilmektedir. Bu yüzden daha sağlıklı yeme alışkanlıklarını teşvik etmek için hoş ve rahatlatıcı bir ortam yaratmanın önemini vurgulamaktadır. Ayrıca müziğin duyguların ve davranışların üzerindeki psikolojik etkisini anlayarak, yiyecek tüketimi konusunda daha iyi ve sağlıklı seçimler yapılabilmektedir. Hatta, restoranlar ve kafelerde, sağlıklı yiyeceklerin tercih edilmesini teşvik etmek için hoş ve rahatlatıcı müzikler çalınmaktadır.
Müzik tercihleri, farklı mekanlara, kültürel değişikliklere ve kişisel farklılıklara bağlı olarak değişebilir.
Gıda ve müzik ilişkisi, yeme alışkanlıklarımızı değiştirmede etkili bir araç olabilir. Ancak, bu ilişkinin tam olarak anlaşılabilmesi için daha fazla deneysel araştırma yapılması önerilmektedir.
Meraklısına;
Seçimlerimizi Kimler Kontrol Ediyor?- Dürtme (Nudge) Teorisi
KAYNAKÇA
[1]Spence, 2021,C. Spence,Sensehacking: How to use the power of your senses for happier, heathier living https://www.penguin.co.uk/books/308513/sensehacking/9780241361139.html
[2]Patel, Aniruddh. (2008). Music, Language, and the Brain. Oxford University Press, Oxford.
[3]Biswas, Dipayan & v.d. (2018). “Sounds like a healthy retail atmospheric strategy: Effects of ambient music and background noise on food sales”, Journal of the Academy of Marketing Science. Erişim Linki: https://link. springer.com/content/pdf/10.1007/s11747-018-0583-8.pdf Erişim Tarihi: 4 Aralık 2021 https://doi.org/10.1007/s11747-018-0583-8
[4]Cui, T., Xi, J., Tang, C., Song, J., He, J., & Brytek-Matera, A. (2021). The Relationship between Music and Food Intake: A Systematic Review and Meta Analysis. Nutrients, 13(8), 2571. Erişim Adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8400481/
[5] Doğuş Varlı, Ö. (2022). Gastroetnomüzikolojiye Doğru-I . Etnomüzikoloji Dergisi , 5 (1) , 97-138 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/etnomuzikoloji/issue/71445/1149312
