Yazar: Gizem Çelik
Güneydoğu Asya’da “meyvelerin kralı” olarak anılan durian (Durio zibethinus), hem yoğun aroması hem de besin değeri ile dikkat çeken sıra dışı bir tropikal meyvedir. Dış kabuğunun dikenli yapısı ve kendine has keskin kokusu, onu diğer meyvelerden ayıran en belirgin özellikleridir. Kokusu nedeniyle bazı ülkelerde toplu taşıma araçlarına alınmayan durian, buna rağmen içerdiği zengin vitamin, mineral ve biyoaktif bileşikler sayesinde halk tıbbında yüzyıllardır önemli bir yere sahiptir. Peki, bu sıra dışı meyveyi bilimsel olarak özel kılan nedir? Gelin, durianın iç dünyasına birlikte bakalım. Zengin İçeriğiyle Besin Profili Durian, sadece kendine has kokusu ve tadıyla değil ayrıca içerdiği besin öğeleriyle de dikkat…
Son günlerde bazı medya organlarında yer alan “şekersiz yasağı yürürlükte” ve “şekersiz ürünler toplatılacak” şeklindeki haberler, kamuoyunda yanlış anlaşılmalara ve önemli bilgi kirliliğine yol açmıştır. Konunun Çıkış Noktası Gündemdeki haberler, 12 Ağustos 2024 tarihinde T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan ve 1 Ağustos 2025 itibarıyla geçiş süreci tamamlanan “Türk Gıda Kodeksi – Beslenme Beyanları Yönetmeliği Hakkında Kılavuz” içerisindeki “şeker ilavesiz” beyanı ile ilgilidir. Bu düzenleme, gıda ürünlerinde yer alan beslenme beyanlarının doğruluğunu artırmak, etiketleme uygulamalarını şeffaflaştırmak ve tüketicinin yanıltılmasını önlemek amacıyla hazırlanmıştır. Yeni Düzenleme Ne Getiriyor? Kılavuz’un ilgili maddelerine göre: “İlave şeker içermez” / “şeker ilavesiz” ifadeleri, yalnızca ürüne…
Şelat ajanları; gıda sistemleri içerisinde serbest halde bulunan metal iyonları, başka bir deyişle mineral maddeler ile genellikle suda çözünebilen ve stabil yapıda kompleksler oluşturarak, bunların neden olduğu istenmeyen acılaşma, renk değişimi ve besin değeri kaybı gibi reaksiyonları engelleyen maddelerdir. Bu etki “Şelatlama” ve oluşan bileşikler ise “Şelat” olarak adlandırılmaktadır. Tek başlarına, gıdalardaki yağın oksijen ile temasını yani oksidasyonunu engelleyici etkileri bulunmayan şelat ajanları, meydana gelen renk, tat ve besin kayıplarının oluşumunu hızlandıran metal iyonlarını, ortamdan uzaklaştırmalarıyla etkili antioksidan sinerjistleri başka bir deyişle yağlarda bozulmayı engelleyici maddelerin destekleyicisi olmalarıyla da önem kazanmışlardır. Uluslararası Gıda Kodeks Komisyonu (CAC) tarafından şelat ajanları, “Antioksidanların…
İnsanlar tarafından çok uzun dönemlerden beri gıda maddelerini koruma ve tatlandırma amacıyla kullanılan tuz, büyük bir öneme sahiptir. Aslına baktığımızda günlük hayatta yediğimiz yemekten tat alamadığımız zaman tuzun eksikliğini hissederiz. Ancak tuz; tüm canlı organizmaların gelişimi için gerekli, klor ve sodyumdan oluşmaktadır. Sonuç olarak tuz, günlük olarak belirli miktarda tüketilmesi gereken kimyasal bir bileşiktir. Günümüzde çok sayıda farklı tuz çeşidiyle karşılaşıyoruz. Peki hiç düşündünüz mü? Bu tuz çeşitleri arasındaki farklar ne olabilir? Farklı tuz çeşitlerinde hissettiğimiz tat farklılıkları var mı? Acaba hangi tuz çeşidinin içeriği daha zengin? Peki bütün tuzlar aynı renge mi sahip? Sizlerinde tuz ve çeşitleri hakkında söylemek…
Gaziantep mutfağının özgün lezzetlerinden biri olan Gaziantep Fıstık Ezmesi, Avrupa Birliği (AB) tarafından coğrafi işareti ile tescillendi. Gaziantep Fıstık Ezmesi, Türkiye’nin AB’de coğrafi işaretli 36. ürünü olurken, Gaziantep’in ise bu alandaki 5. tescilli lezzeti oldu. Bu önemli gelişme, sadece bir lezzetin uluslararası alanda tanınması anlamına gelmemektedir. Aynı zamanda ürünün üretiminde kullanılan geleneksel yöntemlerin korunmasını da sağlamaktadır. Bu yöntemler, kuşaktan kuşağa aktarılan yerel bilgi birikimini içermektedir. Ayrıca ürünün coğrafi kökenine bağlı özgünlüğünün de güvence altına alınması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu ezmenin özel olmasının en büyük nedeni ise, Gaziantep’te yetişen Antep fıstığının; iklimi ve toprak yapısı sayesinde yüksek aromaya, ideal yağ…
Son yıllarda artış gösteren ve pandemiyle birlikte insanların arayışa girdiği, besin değeri yüksek, sağlıklı gıdalar birçok yeni gıdanın hayatımıza girmesine neden oldu. Özellikle bağırsak florası üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı tercih edilen alternatif gıdalar içerisinde yer almaktadır. Pancar, tuz ve su ile yapılabilen pancar kvass, Doğu Avrupa’da yaygın bir şekilde tüketilen, probiyotik oranı yüksek fermente bir içecektir. Genellikle Rus içeceği olarak da adlandırılan bu içecek, bağışıklık sisteminin büyük bir destekçisidir. Pancar kvassın en önemli hammaddesi olan kırmızı pancar, güçlü antioksidan özellikleriyle dikkat çeken besinler arasında yer almaktadır. Pancara kendine özgü kırmızı rengini veren betalain pigmenti, aynı zamanda vücut için önemli antioksidan…
Akrilamid Nedir? – Nasıl Oluşur? Akrilamid, plastik, tutkal, kağıt ve kişisel bakım ürünlerinin üretiminde kullanılan organik bir bileşiktir. Ayrıca gıdalarda protein ve karbonhidratların yüksek sıcaklıklarda pişirilmesiyle ortaya çıkmaktadır. Akrilamid, gıdalarda bir amino asit olan asparajin ile glikoz, fruktoz veya laktoz gibi şekerlerin 120°C ve üzerindeki sıcaklıklarda gerçekleşen Maillard reaksiyonu sonucunda oluşmaktadır. Bu tepkime sonucunda gıda esmerleşmektedir. Sonuç olarak ise koku ve lezzet bileşikleri oluşmaktadır. Akrilamid Hangi Gıdalarda Bulunur? Genellikle 120°C ve üzerindeki sıcaklıklarda pişirilmiş çeşitli gıda maddelerinde bulunmaktadır. Nişastalı ürünler listenin başında gelmektedir. Ekmek, Patates kızartması, patates cipsi, Bisküvi ve kraker, Kahvaltılık gevrekler, Unlu mamuller, Kahve bu gıdalar arasında yer…
Turist hastalığı (ishali) diğer bir adıyla yolcu hastalığı, özellikle gelişme ve sanayileşmenin yüksek olduğu bölgelerden, daha az gelişmiş bölgelere seyahat ederken karşılaşılan hastalıkların tümü olarak ifade edilmektedir. Bağırsak mikrobiyotasını bozan ve çoğunlukla zararsız olan bu enfeksiyon yolcu ishali olarak da tanımlanmaktadır. Çok yaygın görülebilen bu enfeksiyon seyahat edilen bölgeye, coğrafi koşullara ve kişinin özelliklerine bağlı olarak belirtiler göstermekte ve enfeksiyon seyri devam etmektedir. Turist Hastalığı Nereden Bulaşır? Enfeksiyonun en birincil etkeni bakterilerin (Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter) olduğu yapılan araştırmalar sonucu netlik kazanmıştır. Ayrıca parazitler (Giardia, Cryptosporidium, vb.) veya virüsler (nörovirüs, rotavirüs) de bu enfeksiyonun nedenleri arasında sayılmaktadır. Enfeksiyona, gıdalar ve kirlenmiş…
Jelatin, hayvanların kemik ve bağ dokusunda bulunan kollajenin kontrollü hidrolizi ile elde edilen bir proteindir. Bu süreç sonucunda jelatin, denatüre olmuş ancak fonksiyonel özelliklerini koruyan bir hale gelmektedir. Gıda sanayisinde birçok amaçla kullanılan bu madde, özellikle kıvam arttırıcı ve jelleştirici olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca emülsifiye edici, su bağlayıcı ve film oluşturucu özellikleri sayesinde çeşitli gıda ürünlerinde yer almaktadır. Jelatinin en büyük avantajlarından biri, toksik etkiye sahip olmaması ve bağımlılık yapmamasıdır. Kendine özgü fonksiyonel ve teknolojik avantajları ile geniş bir kullanım alanına sahiptir. Büyük ölçüde saf protein içermesi de jelatini değerli kılan özelliklerden biridir. Kaynağı ve üretim yöntemi tüketiciler tarafından tam…
Sağlıklı beslenmenin önemi günümüzün en çok konuşulan konularından birisidir. Doğru beslenme alışkanlıkları edinmek, özellikle popüler diyetler hakkında bilinçlenmek ve sürdürülebilir kilo yönetimi sağlamak için uzman görüşlerine başvurmak büyük önem taşımaktadır. Biz de özellikle bu konuları, Üsküdar HospitalTurk Hastanesi’nde görev yapan Diyetisyen Nurseda Erbaş ile konuştuk. Kendisiyle mesleğe başlama hikayesinden, sağlıklı beslenme konusundaki en yaygın yanlışlara ve ayrıca popüler diyetlere kadar birçok önemli başlığı ele aldık. Bize zaman ayırarak değerli bilgilerini paylaşan Diyetisyen Nurseda Erbaş’a teşekkür ederiz.❤️ Hazırsanız, sağlıklı yaşamın kapılarını birlikte aralayalım! Sizi tanıyabilir miyiz? Bu bölümü okumaya nasıl karar verdiniz? Kariyeriniz nasıl başladı? Merhaba ben Diyetisyen Nurseda Erbaş. Şuan…