Yazar: Kübra Çetinkaya
Folat Nedir? Folat, suda çözünen ve birçok gıdada doğal olarak bulunan B9 vitamini formudur. Gıdalara eklenebilmektedir ve folik asit şeklinde gıda takviyesi olarak satılabilmektedir. Folik asit formu gıda kaynaklarından daha iyi emilebilmektedir. Folatın Görevleri DNA ve RNA’nın oluşumuna yardımcı olur. Protein metabolizmasında rol oynar. Vücuda zararlı olabilen homosisteini parçalar. Ayrıca sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretimi için gerekli olduğundan hamilelik ve fetal gelişim gibi dönemlerde yüksek etkiye sahiptir. Folat ve Sağlık Hamilelik ve Doğum Folik asit, omurga ve beyin doğum kusurları riskini azaltır. Hamileliğin erken dönemlerinde alınmalıdır. Günde en az 400mcg alınması önerilir ancak bu miktarın sadece gıdalardan alınması zor olabileceğinden…
Suyun akışkanlığı, hayatımızın her alanında karşılaştığımız ve çoğu zaman farkında bile olmadığımız bir özelliktir. Ancak bu basit görünen özelliğin ardında, suyun moleküler yapısı ve fiziksel davranışlarıyla ilgili büyüleyici bir bilimsel açıklama yatmaktadır. Su, iki hidrojen atomu ve bir oksijen atomundan oluşan basit bir moleküldür (H₂O). Ancak bu basit yapı, suyun sıvı halde akışkan olmasını sağlayan karmaşık etkileşimlere olanak tanır. Su Moleküllerinin Hareketi Su molekülleri, birbirlerine hidrojen bağları adı verilen zayıf bağlarla bağlıdır. Bu bağlar, su moleküllerinin sürekli olarak hareket etmesini ve dolayısıyla birbirlerinin üzerinden kaymasını sağlar. Su molekülleri sıvı haldeyken yeterli kinetik enerjiye sahiptir ve bu enerji, hidrojen bağlarını kırıp…
Gıda ambalajlarında etiketleme, belirli yasalara göre gıdanın içerisindeki karbonhidrat, şeker, tuz gibi içerikler hakkında bilgi verir. Bu bilgiler genellikle ambalajın arkasında yer alır. Ancak gelişen teknoloji ve tüketicinin gıda hakkında daha fazla bilgi edinme isteği, paket önü etiketleme sistemini geliştirmiştir. Ön Yüz Etiketleme Yöntemleri Nutri- Score’ un da arasında yer aldığı ön yüz etiketleme, tüketicinin; gıdanın besin değeri hakkında hızlıca bilgi almasını sağlar. Bu yöntemlerden bazıları şunlardır: Nutri-Score: Gıdaları sağlıklıdan sağlıksıza doğru A’dan E’ye renkli bir skala ile derecelendirir. Anahtar Deliği Sembolü: İsveç, Danimarka ve Litvanya’da kullanılan sağlıklı gıda sembolü. Trafik Işığı Şeması: Birleşik Krallık’ta kullanılan, kırmızı, sarı ve yeşil…
Gıdalarda Sinerjistik Etki Nedir? Gıdalarda sinerjistik etki, birden fazla bileşenin bir araya geldiğinde oluşturduğu birleşik etkinin, tek tek aynı bileşenlerin sağladığı etkiden daha güçlü veya faydalı olması durumudur. Bu etki, besin bileşenlerinin veya farklı gıdaların bir arada tüketilmesiyle ortaya çıkar ve sağlık açısından olumlu sonuçlara sebep olur. Sinerjistik Etki Örnekleri ve Sağlık Faydaları Örneğin, domates ve avokado birlikte tüketildiğinde domatesteki likopenin emilimi artar. Benzer şekilde, C vitamini içeren gıdalar demir emilimini artırır. Bu tür kombinasyonlar, gıdaların besin değerlerini daha verimli kullanmamıza ve sağlık yararlarını maksimize etmemize yardımcı olur. Sinerjistik etkinin beslenmede dikkate alınması, hem daha etkili besin alımını sağlar hem…
Fermente Gıda Nedir? Fermente gıda, “Kontrollü mikrobiyal büyüme yoluyla üretilen yiyecek veya içecekler ve gıda bileşenlerinin enzimatik etki yoluyla dönüştürülmesi” olarak tanımlanmaktadır. Gıda fermantasyonu bir koruma yöntemi olarak gerçekleştirilmiştir. Gıdaların fermente edilmesinin iki ana yöntemi vardır. İlk yöntem; gıdaların doğal olarak fermente edilebilirliğine dayanır. Genellikle “yabani fermentler” veya “kendiliğinden fermentler” olarak adlandırılır, bu sayede mikroorganizmalar ortamda doğal olarak bulunurlar.Bu yöntemle üretilen gıdalar; lahana turşusu, kimchi ve bazı fermente soya ürünleridir. İkinci yöntem ise; kültüre bağlı fermentler olarak bilinir. Gıdalara başlangıç kültürlerin eklenmesiyle fermente edilen gıdalardır. Bunlar; kefir, yoğurt, kombucha çayı gibi ürünlerdir. Yaygın Fermente Gıdalar ve Sağlığa Etkileri Dünya çapında…
Maden suyu ve soda, sıkça karıştırılan iki farklı içecek türüdür. Ancak, bu iki içecek arasında önemli farklar bulunmaktadır. Bu farkları anlamak, sağlıklı bir seçim yapabilmek için oldukça önemlidir. Maden Suyu Nedir? Maden suyu, yerin derinliklerinden gelen ve çeşitli jeolojik katmanlardan geçerek doğal olarak minerallerle zenginleşen bir içecektir. Ayrıca tamamen doğal olan bu su, içerdiği kalsiyum, magnezyum, sodyum ve bikarbonat gibi mineraller sayesinde sağlığa faydalıdır. Maden suyunun başlıca faydaları şunlardır: Metabolizmayı destekler ve gerekli mineral ihtiyacını karşılar. Kas kasılmalarını önlemeye yardımcı olur. Sindirim ve boşaltım sistemlerini düzenler. Su ve mineral kaybını önleyerek, vücudun dengesini korur. Cilde sürüldüğünde, cildi gençleştirir ve canlandırır.…
Helal gıda, İslam dinine göre izin verilen gıdalardır. İslami beslenme kanunları, Müslümanların hangi gıdaların helal olduğunu anlamasında rehber kabul edilen ve tüm dünyada Müslümanlarca kabul edilen bir kanunlar bütünüdür. Bazı spesifik öğretiler farklılık gösterse de yiyecek ve içeceklerin domuz eti, alkol/sarhoş edici maddeler, zehirler, zararlı maddeler veya hijyenik olmayan unsurlardan arındırılmış olması gerektiği konusunda fikir birliği vardır. Herhangi bir et, İslam’a göre öngörülen yöntemlere uygun olarak hazırlanmalıdır. Haram Kabul Edilen Yiyecekler ve Helal Gıda Kuralları Gıda ürünü aşağıdakilerin tümünü içermemelidir: Domuz/Domuz eti ve yan ürünleri (jelatin vb. gibi) Alkollü içecekler, sarhoş edici bitkiler Sürüngenler ve böcekler Etobur hayvanlar, yırtıcı kuşlar…
Ketojenik diyet, çok düşük karbonhidrat ve yüksek yağ içeren bir diyettir. Karbonhidrat alımını yüksek oranda azaltmayı (günlük 50g’ın altında) ve yağ ile değiştirmeyi amaçlar. Karbonhidratlardaki azalma vücudu ketoz denilen metabolik duruma sokar. Bu durumda, vücut enerji için yağ yakımı konusunda verimli hale gelir ve karaciğerdeki yağları beyne enerji sağlayabilen ketonlara dönüştürür. Videoya göz atabilirsiniz: Karbonhidrat Çeşitlerinden Dirençli Nişasta Ketoz Nedir? Ketoz, vücudun glikoz yerine enerji için yağ yaktığında meydana gelen metabolik bir durumdur. Ketojenik Diyet Çeşitleri Standart ketojenik diyet (SKD): Çok düşük karbonhidrat ve orta düzeyde protein ile yüksek yağ içeren bir diyettir. Ortalama %70 yağ, %20 protein ve yalnızca…
Gluten Nedir? Gluten, buğday ve buğdayın yanı sıra çavdar, arpa ve tritikaleden (çavdar ve arpa karışımı) de elde edilebilen bir proteindir. Doğal olarak oluşur ancak protein, doku ve lezzet katmak için ekstrakte edilebilir, konsantre edilebilir ve aynı zamanda gıdalara ve diğer ürünlerin yapısına da eklenebilir. Ayrıca gıdaları bir arada tutmak ve onlara şekil vermek için bağlayıcı bir maddedir. Gluten Kötü Mü? Glutenin kötü mü yoksa iyi mi olduğu konusunda yıllardır süren bir tartışma mevcut. Özellikle tam tahılların yapısında bulunur. Vücutları bunu tolere edebilen sağlıklı insanlar için yapısı gereği kötü değildir. Çünkü yapısında gluten içeren gıdalar insanlara protein, çözünebilir lif ve…
Merhabalar, bu yazımda gıdaların içeriğinde görmüş olduğumuz nitrit ve nitrat nedir, hangi gıdalarda ne amaçla kullanılır ve ne gibi zararları vardır gibi konulara değindiğimiz genel bir bilgi paylaşımı yapacağız. İlk olarak nitrit ve nitrat nedir onunla başlayalım: Nitrat/Nitrit Nedir? Basitçe söylemek gerekirse nitrat ve nitrit, yapısında oksijen ve nitrojenin yer aldığı doğal bir şekilde oluşan kimyasal bileşiklerdir. Nitratlar doğal olarak; bitkilerde, toprakta, suda ve hava kirliliğinden ötürü de havada bulunmaktadır. Nitratlar; sonrasında doğada ve insan vücudunda belirli bakteriler aracılığıyla nitritlere dönüştürülebilirler. Nitrit ve nitratlar doğal olarak meyve ve sebzelerde bulunmaktadır. Aynı zamanda nitrit ve nitratın sodyum ve potasyum tuzları (E 249-252)…