Dr. Hadar Ahituv’un Bar-Ilan Üniversitesi’nde yaptığı bir doktora çalışmasına göre atalarımız sanıldığının aksine et, protein bazlı değil bitki bazlı beslenmeye sahipmiş. Bu çalışma Dr.Ahituv önderliğinde birkaç kurum ve çalışma arkadaşlığının ortaklığı ile gerçekleştirilmiştir.
Bar-Ilan Üniversitesi öncülüğünde Kuzey İsrail’in Hula Vadisi’nde yapılan bir arkeolojik araştırma 780 bin yıl öncesindeki antik avcı taşıyıcı insanların beslenmesinde nişasta açısından zengin bitkilerin merkezi bir rol oynadığını ortaya koydu. Araştırma eski avcı toplayıcıların temel enerji kaynağı olarak özellikle nişasta olmak üzere beslenmelerinde bitkilere yer verdiklerini gösteriyor.
Ulusal Araştırma Akademisi Bildirileri’nde yer alan araştırmada Ürdün Nehri kıyısındaki Gesher Benot Ya’akov bölgesindeki çalışmada tarih öncesi yerleşim yerinde bulunan bazalt aletler üzerindeki nişasta taneleri incelendi. Bu bölge 20’den fazla insan yerleşim katmanı, fosilleşmiş hayvan kemikleri, tohumlar ve meyveler gibi korunmuş bitki kalıntıları da dahil olmak üzere birçok arkeolojik kanıt ortaya çıkardı.
Bu araştırma popüler Paleo diyetinin savunduğu antik insanların beslenmesinin öncelikle hayvansal proteine dayalı olduğu görüşüne de ters düşüyor. Bu diyetlerin çoğu arkeolojik kazılarda hayvan kemiklerinin yorumlanmasına dayanıyor ve bitkisel yiyecekler nadir korunuyordu. Ancak çalışma bitkisel gıdaları kırmak ve ezmek için kullanılan aletlerde (bazalt topuz ve örs) bulunan nişasta tanelerinin insan beyninin enerji gereksinimi için hayati öneme sahip karbonhidrat, yemiş ve köklerin de beslenmede yer aldığını gösteriyor.
Bitkisel gıdaları işlemede kullanılan bu araçlar; meşe palamudu, tahıllar, baklagiller, sarı nilüfer ve artık soyu tükenmiş su kestanesi gibi su bitkileri de dahil bu bitkilerin hazırlanıp tüketilmesinde de kullanıldı.
Araştırmacılar ayrıca buldukları kemirgen kılı, polen taneleri ve tüy gibi mikroskobik kanıtlarla da bu nişasta bulgularının güvenilirliğini desteklediler.
Dr. Ahituv ” Bu keşif atalarımızın evriminde bitkisel gıdaların önemini vurguluyor. Artık erken insanların yıl boyunca çeşitli bitkileri toplayıp bunları bazalttan yapılmış aletlerle işlediğini anladık. Bu keşif erken insan diyetlerinde bitki bazlı gıdalarla olan bağlarının incelenmesinde yeni bir sayfa açıyor.” dedi.
Keşfedilen bulgular erken insanların sosyal ve bilişsel davranışlarına dair ipuçları da sundu. Bitkileri işlemek için alet kullanmaları bu insanların daha büyük sosyal gruplarla işbirliği içinde olduklarını ve sosyal yapılarının da bulunduğunu gösteriyor.
Sonuç olarak bu çığır açıcı araştırma, insan evrimi ve karmaşık toplumların gelişimi üzerine yeni bir bakış açısı sunarak, tarih öncesi beslenme alışkanlıkları alanında önemli bir dönüm noktası teşkil ediyor.
Sayfamızda yer alan diğer yazılara da göz atabilirsiniz:
KAYNAKÇA
- Ahituv, H. (2025, January 9). 780,000-year-old discovery reveals that early humans thrived on a plant-based diet. SciTechDaily. https://scitechdaily.com/780000-year-old-discovery-reveals-that-early-humans-thrived-on-a-plant-based-diet/
