Laktoz Nedir?
Laktoz, süt şekeri olarak bilinen ve glikoz ile galaktozdan oluşan bir karbonhidrattır. İnce bağırsakta laktaz enzimi tarafından parçalanarak sindirilmektedir. Ancak laktaz enzimi eksikliği, laktoz intoleransına yol açar; bu durum sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bağışıklığı zayıf bireyler, prematüre bebekler, kanser hastaları ve yaşlılar, laktoz intoleransı riski en yüksek olan gruplardandır.
Laktoz İntoleransı ve Yaygınlık
Laktoz intoleransı, dünya nüfusunun yaklaşık %70’ini etkileyen yaygın bir durumdur ve bazı bölgelerde bu oran %95’e kadar çıkmaktadır. Kuzey Avrupa’dan Asya’ya doğru yaygınlık artmaktadır; bu bağlamda Uzak Doğuluların çoğu laktoz intoleransına sahiptir.
Ayrıca, laktaz enzimi doğumda yüksektir, ancak sütten kesildikten sonra azalır; bu durum, laktoz intoleransı olan kişilerin genellikle süt ürünlerinden kaçınmasına neden olur.
Laktozsuz Süt Nasıl Üretilir?
Laktozsuz sütler, ince bağırsakta bulunan laktaz enziminin sütün içine eklenmesiyle üretilmektedir. Bu enzim, laktozu glikoz ve galaktoza parçaladığı için tüketildiğinde sindirim sorunlarına neden olmaz.
Glikoz ve galaktoz, laktoza göre daha tatlıdır; bu durum laktozsuz sütlerin genellikle daha tatlı bir lezzete sahip olmasını sağlar.
Laktoz İntoleransı ve Sağlık
Sindirilmemiş laktoz, ishal veya şişkinlik gibi gastrointestinal sorunlara yol açar. Ancak laktozsuz süt ürünleri, bu semptomların azalmasına yardımcı olmaktadır. Dolayısıyla laktoz intoleransı olan bireyler için önemli bir alternatif sunar.
Uzun süre süt ürünlerinden kaçınmak, beslenme eksikliklerine ve iskelet bozukluklarına yol açar. Laktoz intoleransı olan bireyler, sütteki zengin mineralleri ve vitaminleri etkili bir şekilde kullanmakta zorlanırlar. Bu da osteoporoz gibi sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Probiyotik Süt Ürünleri ve Faydaları
Laktoz intoleransı olan bireyler için düşük laktozlu ve probiyotik içeren süt ürünleri önerilmektedir. Klinik çalışmalar, probiyotiklerin bağırsak sağlığını desteklediğini ve laktoz sindirimine yardımcı olduğunu göstermektedir.
Fermente süt ürünleri, probiyotikler için ideal bir kaynaktır ve sindirim sorunlarını önemli ölçüde iyileştirmektedir.
Laktoz İntoleransı Olan Bireyler Nasıl Beslenmeli?
- Süt ürünlerinden uzun süreli kaçınma, yetersiz beslenmeye yol açar.
- Laktoz intoleransı olan bireyler, günde 10 g’a kadar laktoz tolere edebilmektedir.
- Laktozsuz süt ve diğer kalsiyum kaynakları, bu bireyler için önemli besin maddeleri sağlamaktadır.
- Bitki bazlı alternatifler de kalsiyum açısından zengin olabilir.
- Yoğurt veya kefir gibi fermente ürünler, düşük laktoz içeriği ile sindirimi kolaylaştırır.
Sonuç olarak; Laktoz intoleransı, yaygın bir sağlık sorunu olmakla birlikte, laktozsuz süt ve probiyotik ürünler gibi alternatifler ile beslenme eksikliklerinin önüne geçmek mümkündür. Bu yazımızda, laktoz intoleransının etkileri ve uygun beslenme yöntemleri hakkında bilgi sunarak sağlıklı bir yaşam sürmeye katkıda bulunmayı amaçlamaktayız.
Kaynak
Li, A., Zheng, J., Han, X., Yang, S., Cheng, S., Zhao, J., … & Lu, Y. (2023). Advances in low-lactose/lactose-free dairy products and their production. Foods, 12(13), 2553.
Bay Gıda Mühendisi Youtube Kanalı Laktozsuz Süt Nasıl Yapılır? https://www.youtube.com/watch?v=r1KW05lssWM
Meraklısına;
Bitkisel Süt Alternatifi: Bezelye Sütü